تنها قنات ایران که به وسیله جن ها و دیوها حفر شده! - وبلاگ گیتلب

به گزارش وبلاگ گیتلب، آیا قنات قصبه گناباد را جن ها حفر نموده اند؟

همواره نگاه ما به ایران، کشوری است پر از آثار تاریخی با پیشینه ای روشن و بعضا عبرت آموز و هر آن چه را تا به حال ما شناخته ایم در بیشتر مواقع باعث شده است که عرق ملی مان در جنب و جوش بیفتد و حس افتخار بر ما چیره و مسلط گردد. اما تا به حال به این فکر نموده اید که ممکن است در بین تمامی این جاذبه ها، مکانی وجود داشته باشد که که از این که فکر کنید ان را جن ها و یا دیوها ساخته اند، خون در رگ هایتان منحمد گردد؟ از قنات قصبه گناباد ایران صحبت می کنیم! این قنات عجیب در بخش مرکزی شهرستان گناباد واقع شده و باعث شگفتی بسیاری شده است. در ادامه با ما در خبرنگاران همراه باشید تا سر از رمز و راز این قنات عجیب و بیاوریم.

در ابتدا بگذارید تا کمی از موقعیت فیزیکی و جانمایی جغرافیایی این قلعه برای شما بگوییم. قنات قصبه گناباد در واقع قناتی است در بخش مرکزی شهرستان گناباد که در استان خراسان رضوی قرار گرفته است. اما در این میان سوالی اساسی وجود دارد، چرا به این مکان، صفات اعجاب آور داده اند؟

همانطور که در ابتدای این بخش نیز گفتیم، درباره این قلعه افسانه ها و باورهای محلی بسیار مخوف و صد البته ترسناکی وجود دارد که بیشتر آن ها از زمان های بسیار قدیم در میان مردم این منطقه رواج داشته و ریشه در میراثشان دوانده است.

از اهالی قدیمی گناباد که از ابتدا حتی پدرانشان نیز در این محل زندگی می نموده اند وقتی می خواهند درباره این قلعه صحبت کنند همگی متفق القول درباره این قلعه می گویند که: از زبان مادربزرگ های خود قصه این قنات را زیاد شنیده اند. بزرگ ترهای ما همواره می گفتند که ساخت این قنات به این عمق، از دست فرزند آدم بر نمی آید و ما شک نداریم که این قنات را نیروهایی فراتر از بشر ساخته اند.

این قنات که در بخش مرکزی استان خراسان و در گناباد قرار گرفته است، مرکز داستان های عجیب و غریب و جور و واجور فراوانی است. اهالی این منطقه و همسایگان این قنات می گویند که براساس شنیده های محلیشان که از زمان های قدیم نیز رایج بوده است، نام شهر گناباد خراسان در اصل جن آباد بوده است و در طول زمان و بعدها تلفظ آن به صورت جناباد و بعد از آن به صورت امروزیش یعنی گناباد، درآمده است.

حتی افسانه ای دیگر درباره این شهر و قنات مخوفش وجود دارد و آن این است که آیا واقعا این قنات را جن ها ساخته اند و یا دیوها در ساخت آن دخالت داشته اند زیرا، افسانه ای دیگر در میان مردم این منطقه وجود دارد که ساخت این قنات را به دیوها نسبت داده است.

حتی بعضی مقنیان (کسانی که وظیفه حفر قنات را داشته اند) نیز معتقدند که در زمان های بسیار قدیم، شخصی به نام طاهر با شناس که دارای قدرتی خاص بوده است، به دیوها دستور داده بوده است که چاهی حفر کنند و آن را بسیار عمیق کنند.

البته بنابر اطلاعات تاریخی موجود، درباره زمان دقیق و حتی دلیل احداث این قنات در بین پژوهشگران اختلاف نظری عمیق وجود دارد. از نخستین کسانی که توصیفی عمیق و نسبتا جامع از این قنات به دست آورده است، ناصر خسرو قبادیانی است.

البته اگر بخواهیم آن را به صورت کلی آنالیز نماییم باید بگوییم که بیشترین چیزی که درباره این قنات می دانیم بیشتر از افسانه هایی است که دهان به دهان میان اهالی شهر گناباد از قدیم در شهر می چرخد.

یکی از خراسان پژوهان مشهدی که در این باره تحقیقات فراوانی نموده است و می گوید که احداث این قنات داستانی عمیق تر دارد. وی به بعضی از این افسانه ها اشاره می نماید و می گوید: بر طبق یکی از افسانه های قدیمی، احداث قنات قصبه گناباد را باید به فرمان بهمن که یکی از سلاطین قدیم ایران بوده است، برای کفاره گناهی بزرگ منسوب کرد.

براساس این داستان معروف که حتی 12 رخ در شاهنامه شاعر فقید، فردوسی نقل شده است، این قنات که در شهر گناباد است، وجودش به قبل از پادشاهی کیخسرو می رسد.

گذشته از بعضی داستان های اسطوره ای و تاریخی که حکایت از قدمت زیاد این قنات دارد، آنالیز های باستان شناسانی که این قنات را موضوع خود قرار داده اند، با استفاده از سفال های جمع آوری شده از کنار دهانه چاه های اصلی، قدمت این قنات عجیب به دوره حکومت و پادشاهی هخامنشیان می رسد.

اما باید به صورت کلی به این مطلب اشاره نماییم که در متون ادبی قدیمی، هر جا که نامی از گناباد است از قنات آن نیز سخنی هست. اما به راستی برای چه باید چنین قنات عمیقی حفر می شده است؟ آیا انسان آن هم با توانایی و امکاناتی که در آن مان وجود داشته است، توانایی حفر چنین قناتی را داشته است؟

این قنات همانند بسیاری از قنات ها و مکان های دیگری همانند قلعه آدمخوار و یا حتی دریاچه تخت سلیمان و بسیاری از مکان های دیگر از این دست اصلا نمی توان به درستی به پیشینه و سر گذشت آن ها پی برد!

یکی از افردی که این سوال را داشت و سال های زیادی از عمر خود را صرف پژوهش در مورد قنات قصبه گناباد نموده است، پژوهشگری فرانسوی به نام هانری گوبلوی است. این فرانسوی در کتابی به نام قنات فنی برای دستیابی به آب، در توصیف مواجهه اش با قنات قصبه با زبان تمجید و تعجبی رمزآلود از این قنات به عنوان بنایی عجیب و البته مهندسی ساز یاد می نماید از نظر وی این قنات که اصولی ترین قنات دنیا است را افرادی ساخته اند که نیرویی مافوق بشریت داشته اند!

این پژوهشگر در سال 1940 برای تحقیق و اظهارنظر در مورد روش های مدرن آبیاری، به ایران سفر کرد. این محقق در کتاب خود که در بالاتر نام آن را گفتیم، اوج خلاقیت و مهندسی سازندگان و مهندسان را به قنات قصبه گناباد، نسبت داده است.

در نهایت باید بگوییم که این قنات عجیب، قناتی کهن با ویژگی های عجیب ترو قدمتی2500 تا 2700 ساله است. بعلاوه این قنات دارای دو دالان زیرزمینی به طول 33 کیلومتر و چاه های بسیار عمیقی است که عمق بعضی از آنان به 300 متر می رسد.